HAYVAN ÇİFTLİĞİ
George Orwell tarafından 1945'te yayınlan, fabl tarzı bir siyasi romandır. Kitap aslında SSCB'nin kuruluşundan bu yana olan olayları karamizah olarak mecazi bir dille anlatır. Stanilzm'in acı bir eleştirisidir.
Kitap ilk yayımlandığında çok yankı uyandırmış hatta II.Dünya Savaşı sırasında müttefiklerini kızdırmamak için İngiliz hükümeti tarafından yasaklanmıştır.
Bu yazıda kitaptaki karakter, kavram ve olayları temsil ettikleri kişiler, kavramlar ve olaylar açısından ele alıp açıklayacağım.
Kitapta çok fazla yer almayan ama çok önemli bir karakterdir. Kitabın başlarında ölür. Çevresinde ve çiftlikte çok saygı gören önemli bir yaban domuzudur. Daha önceden bir güzellik yarışasında ödül aldığından bahsedilir. Çiftlik hayvanlarını etrafına toplayıp hayvan özgürlüğü hakkında düşüncelerini yayar, insanların çiftlikten kovulmasını ister.
Burada Koca Reis Karl Marx ya da Vladimir Lenin'i temsil eder. Hayvanizm felsefesinin temellerini atmış, düşüncelerini yayarak insanları savaşa ve devrim yönlendirmesine rağmen devrime bizzat katılmamıştır (Devrimden önce öldü).Bu yandan Marx ve Lenin'e benzer, Lenin'de Rusya'ya Çarın devrildiği Şubat Devrimi'nden sonra döner ve başa geçer.
Devrimden sonra başa geçen 3 domuzdan biridir. Diğerleriyle birlikte 7 emiri oluşturmuş, hayvanlardan bir ordu oluşturup ağıl savaşını yönetmiştir. Çiftliği ilerletmek ve geliştirmek için bir değirmen kurmaya çalışmış, ancak tüm başarılarına rağmen Napoleon ile girdiği mücadeleyi kaybedince çiftlikten sürgün edilmiştir.
Snowball burada Rus Sosyalist politikacı Lev Troçki'yi temsil etmektedir. Troçki ilk dönemlerde etkin bir siyasetçidir. Devrimin gerçekleşmesinde etkin bir rolü vardır. Kızıl Orduyu kurmuş ve Başkumandan, Savaş Bakanı ve Savaş Komiseri olarak görev yapmıştır. Lenin'den sonra ikinci adamdır. Ancak Lenin'in ölümünden sonra Stalin ile girdiği mücadeleyi kaybetmiş ve bitin yetkilerini kaybedip ülkeden sürgün edilmiştir. Buradaki ağıl savaşı da II.Dünya Savaşı'nın Rusya ayağını temsil eder.
Devrimden sonra yönetimdeki üç önemli domuzda biridir. 7 emiri diğer ikisiyle beraber oluşturdu. İlk başlarda siyasette pek etkin değildi ve tek yaptığı Snowball'un görüşlerine karşı çıkmaktı. Asıl önemli rolü 6 köpek yavrusunu alıkoyup kendi özel birliğini oluşturup yönetimi ele geçirmesinden sonra başlar. Yönetimi bir diktatörlüğe dönüştürmüştür. Çiftlik halkını kandırıp aldatarak istediğini yapmış ve eski düşmanları (insanları) ile anlaşmalar yapıp halkı eskisinden kötü duruma getirmiştir. İlk başlarda bay Frederick'le dost olur gibi yapıp sonra onunla düşman olmuş ve bay Pilkington ile anlaşmıştır.
Napoleon burada Stalin'dir. Troçki'yi Rusya'dan kovduktan sonra yavaşça bir diktatörlük kurmuştur. II.dünya savaşının başlarında Hitler(Mr.Frederick) ile iş birliği içindeyken sonraları Churchill ve Roosvelt'in(Mr.Pilkington) tarafına geçmiştir, ve en sonunda olarla anlaşmıştır. Buradaki köpeklerde KGB'yi simgeler.
Üç domuzdan sonuncusudur. Fazla bir özelliği bulunmasa da çok iyi bir konuşmacıdır ve çiftlikteki herkesi konuşmalarıyla ikna eder. Napoleon'un taraftarı gibi gözükse de aslında iktidardaki kişiyi destekler sadece.
Squealer belirli bir kişi değildir. Yandaş medya olarak yorumlanabilir.
Beyaz yakalı nispeten durumu daha iyi olan işçi ve memur kesmi simgeler. Komünist toplumda herkes eşitlenince onlar kötü durma düşmüştür. Hükümet muhaliftirler ama bunu sebebi politik değildir. Sebep lükslerinden ve 'şeker'den uzakta kalmalarıdır.
Kiliseyi ya da daha genel olarak dini simgeler.
Bay Jones Çar II.Nikolay'dır. Şehir Avrupa ve meyhaneler de Avrupa devletleridir.
Bay Frederick, Adolf Hitler'i temsil etmektedir. Başlarda Rusya ve Stalin ile dost görünüp anlaşmalar yapıp sonra onunla savaşa girmiştir. Adamlarını toplayıp çiftliğe saldırması ve kaybetmesi de II.Dünya Savaşını temsil eder.
Bu karakter Roosevelt ya da Churcill'i temsil eder.
Yel değirmeninin yıkılışı ise 5 yıllık kalkınma planlarının başarısızlığa uğramasıdır.
Hayvanların yeşil zemin üzerine toynak ve boynuzlu bayrağının kitapta İngiltere'nin yeşil çayırlarını ve özgür hayvanları temsil ettiğini söylense de aslında SSCB'nin kırmızı zemini üzerine çekiç ve oraklı bayrağını simgeler.
Devrimde ve sonrasında genel olarak yol gösterici olarak kabul edilen düşünce sistemidir. Bu yönüyle Marksizm, Leninizm ve sonrada Stalinizm olarak yorumlanabilir.
Ayrıca Hayvanizm'in yedi emri vardır
1.iki ayak üstünde yürüyen herkesi düşman bileceksin
2. Dört ayak üstünde yürüyen ya da kanatları olan herkesi dost bileceksin
3.Hiçbir hayvan giysi giymeyecek
4.Hiçbir hayvan yatakta yatmayacak
5. Hiçbir hayvan içki içmeyecek
6.Hiçbir hayvan aşka bir hayvanı öldürmeyecek
7. Bütün hayvanlar eşittir
Kitap ilk yayımlandığında çok yankı uyandırmış hatta II.Dünya Savaşı sırasında müttefiklerini kızdırmamak için İngiliz hükümeti tarafından yasaklanmıştır.
Bu yazıda kitaptaki karakter, kavram ve olayları temsil ettikleri kişiler, kavramlar ve olaylar açısından ele alıp açıklayacağım.
KARAKTERLER:
Koca Reis:
Kitapta çok fazla yer almayan ama çok önemli bir karakterdir. Kitabın başlarında ölür. Çevresinde ve çiftlikte çok saygı gören önemli bir yaban domuzudur. Daha önceden bir güzellik yarışasında ödül aldığından bahsedilir. Çiftlik hayvanlarını etrafına toplayıp hayvan özgürlüğü hakkında düşüncelerini yayar, insanların çiftlikten kovulmasını ister.
Burada Koca Reis Karl Marx ya da Vladimir Lenin'i temsil eder. Hayvanizm felsefesinin temellerini atmış, düşüncelerini yayarak insanları savaşa ve devrim yönlendirmesine rağmen devrime bizzat katılmamıştır (Devrimden önce öldü).Bu yandan Marx ve Lenin'e benzer, Lenin'de Rusya'ya Çarın devrildiği Şubat Devrimi'nden sonra döner ve başa geçer.
Snowball:
Devrimden sonra başa geçen 3 domuzdan biridir. Diğerleriyle birlikte 7 emiri oluşturmuş, hayvanlardan bir ordu oluşturup ağıl savaşını yönetmiştir. Çiftliği ilerletmek ve geliştirmek için bir değirmen kurmaya çalışmış, ancak tüm başarılarına rağmen Napoleon ile girdiği mücadeleyi kaybedince çiftlikten sürgün edilmiştir.
Snowball burada Rus Sosyalist politikacı Lev Troçki'yi temsil etmektedir. Troçki ilk dönemlerde etkin bir siyasetçidir. Devrimin gerçekleşmesinde etkin bir rolü vardır. Kızıl Orduyu kurmuş ve Başkumandan, Savaş Bakanı ve Savaş Komiseri olarak görev yapmıştır. Lenin'den sonra ikinci adamdır. Ancak Lenin'in ölümünden sonra Stalin ile girdiği mücadeleyi kaybetmiş ve bitin yetkilerini kaybedip ülkeden sürgün edilmiştir. Buradaki ağıl savaşı da II.Dünya Savaşı'nın Rusya ayağını temsil eder.
Napoleon:
Devrimden sonra yönetimdeki üç önemli domuzda biridir. 7 emiri diğer ikisiyle beraber oluşturdu. İlk başlarda siyasette pek etkin değildi ve tek yaptığı Snowball'un görüşlerine karşı çıkmaktı. Asıl önemli rolü 6 köpek yavrusunu alıkoyup kendi özel birliğini oluşturup yönetimi ele geçirmesinden sonra başlar. Yönetimi bir diktatörlüğe dönüştürmüştür. Çiftlik halkını kandırıp aldatarak istediğini yapmış ve eski düşmanları (insanları) ile anlaşmalar yapıp halkı eskisinden kötü duruma getirmiştir. İlk başlarda bay Frederick'le dost olur gibi yapıp sonra onunla düşman olmuş ve bay Pilkington ile anlaşmıştır.
Napoleon burada Stalin'dir. Troçki'yi Rusya'dan kovduktan sonra yavaşça bir diktatörlük kurmuştur. II.dünya savaşının başlarında Hitler(Mr.Frederick) ile iş birliği içindeyken sonraları Churchill ve Roosvelt'in(Mr.Pilkington) tarafına geçmiştir, ve en sonunda olarla anlaşmıştır. Buradaki köpeklerde KGB'yi simgeler.
Squealer:
Üç domuzdan sonuncusudur. Fazla bir özelliği bulunmasa da çok iyi bir konuşmacıdır ve çiftlikteki herkesi konuşmalarıyla ikna eder. Napoleon'un taraftarı gibi gözükse de aslında iktidardaki kişiyi destekler sadece.
Squealer belirli bir kişi değildir. Yandaş medya olarak yorumlanabilir.
Sıçanlar ve Tavşanlar:
Bu grup kitapta fazla dikkat çekmese de Menşevikleri temsil ederler. Menşevikler Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisinin dağıldıktan sonra ayrıldığı iki koldan biridir.(diğeri Bolşevikler). Bolşeviklerle iş birliği yapsalar da sonradan tekrar ayrılmış ve sürgüne gönderilmişlerdir. Zaten kitabın başlarında sıçanlar ve tavşanların 'yoldaş' olup olamayacaklarını oylarlar.Boxer:
Kitapta hiç durmadan çalışan ve Napoleon'un her söylediğini istisnasız yapan ibr attır. Düsturları 'Napoleon ne derse haklıdır' ve 'Daha çok çalışacağım' sözleridir.Herkes tarafından çalışkanlığı sebebiyle saygı görür. Sovyetlerdeki cahil, çok çalıştırılan işçi kesimini simgeler.Mollie:
Çiftlikteki atlardan biridir. Süslenmeyi ve şeker yemeyi sever. Yelelerine kurdele bağlamaya bayılır. Çiftlik yönetimi şeker yemesini ve kurdele kullanmasını engeller ve o çiftlikten kaçar.Beyaz yakalı nispeten durumu daha iyi olan işçi ve memur kesmi simgeler. Komünist toplumda herkes eşitlenince onlar kötü durma düşmüştür. Hükümet muhaliftirler ama bunu sebebi politik değildir. Sebep lükslerinden ve 'şeker'den uzakta kalmalarıdır.
Moses:
Herkese öldüklerinde gidecekleri şeker kaplı dağlarla ilgili hikayelerden bahsedip durur ve Jones lehine propaganda yapar. İyi bir konuşmacıdır. Hayvanlar onu pek sevmez çünkü hiç çalışmaz ve sadece yiyip içip uyur. Yine de domuzlar hayvanların onu dinlememesi için oldukça çaba göstermişlerdir.Kiliseyi ya da daha genel olarak dini simgeler.
Bay Jones:
Çiftliğin devrimden önceki sahibidir. Hayvanlar tarafından kovulduktan sonra şehre kaçmış ve buradaki meyhanelerde kalıp yardım aramıştır.Bay Jones Çar II.Nikolay'dır. Şehir Avrupa ve meyhaneler de Avrupa devletleridir.
Bay Frederick:
Hayvan çiftliğine komşu iki çiftlikten birinin sahibidir. Napoleon ilk başta onunla dostluk kurmuş ve ticaret yapmış ancak sonradan onu düşman ilan edip Bay Pilkington ile iş birliği yapmıştır. Frederick de adamlarını toplayıp çiftliğe saldırmış ancak başarısız olmuştur.Bay Frederick, Adolf Hitler'i temsil etmektedir. Başlarda Rusya ve Stalin ile dost görünüp anlaşmalar yapıp sonra onunla savaşa girmiştir. Adamlarını toplayıp çiftliğe saldırması ve kaybetmesi de II.Dünya Savaşını temsil eder.
Bay Pilkington:
Hayvan çiftliğine diğer komşu çiftliğin sahibidir. Önceleri Napoleon ile düşmandır. Hatta Napoleon Squealer yoluyla halka onun hayvanlara zulmettiğini ve vatan haini Snowball'u sakladığını iddia etmiştir. Sonradan ise onunla müttefik olmuş ve kitabın en sonunda onunla ve adamlarıyla toplanıp eğlenmiştir.Bu karakter Roosevelt ya da Churcill'i temsil eder.
KAVRAM VE OLAYLAR:
Yel değirmeni ve yel değirmenin yıkılışı:
Yel değirmeninin amacı çiftliği ileri götürmek ve teknolojik olarak geliştirmek çiftliği ekonomik olarak iyileştirmekti. Dolayısıyla o dönem gelişmekte olan Rus endüstrisini ve 5 yıllık kalkınma planlarını simgelerYel değirmeninin yıkılışı ise 5 yıllık kalkınma planlarının başarısızlığa uğramasıdır.
Ağıl Savaşı:
Bay Frederick'in adamlarını toplayıp çiftliğe saldırır. Bu olay II. Dünya savaşı'nı simgeler. Bay Frederick yani Hitler çiftliğe girmiş ve ilk başta rahatlıkla ilerlemiş ve domuzlar geri çekilmiştir. II.Dünya Savaşı'nda da ilk başlarda Hitler rahatlıkla Rus şehirlerini ele geçirmiş ve Rus birlikleri geri çekilmiştir. Ancak sonradan Ruslar karşı saldırıya geçip Alman birliklerini dağıtıp ilerlemiştir.Kitapta da da Snowball çekildikten sonra hayvan kuvvetlerini saldırtmış ve kazanmıştır.Hayvan bayrağı:
Hayvanizm:
Devrimde ve sonrasında genel olarak yol gösterici olarak kabul edilen düşünce sistemidir. Bu yönüyle Marksizm, Leninizm ve sonrada Stalinizm olarak yorumlanabilir.Ayrıca Hayvanizm'in yedi emri vardır
1.iki ayak üstünde yürüyen herkesi düşman bileceksin
2. Dört ayak üstünde yürüyen ya da kanatları olan herkesi dost bileceksin
3.Hiçbir hayvan giysi giymeyecek
4.Hiçbir hayvan yatakta yatmayacak
5. Hiçbir hayvan içki içmeyecek
6.Hiçbir hayvan aşka bir hayvanı öldürmeyecek
7. Bütün hayvanlar eşittir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder